Arrest Europees Hof 14 mei 2020
Naar aanleiding van een verzoek van de Belgische Orde van Advocaten heeft het Europees Hof op 14 mei 2020 prejudiciële vragen beantwoord. Wat moet een rechtsbijstandverzekering nu precies vergoeden als de verzekerde zelf een advocaat kiest? Ook de kosten van de “voorfase”, die van “buitengerechtelijke bemiddeling”, waarbij een rechter pas later eventueel betrokken is? Het hof was daarover duidelijk: ook een buitengerechtelijke bemiddelingsprocedure moet door de rechtsbijstandverzekering worden vergoed, ook als die werkzaamheden door een (externe) advocaat worden verricht.
Kifid
Het financiële klachteninstituut Kifid heeft deze uitbreiding van de dekking van de kosten van een externe advocaat in lijn met deze uitspraak op 31 maart 2021 bevestigd in een zaak aangespannen tegen DAS. De DAS-verzekerde had een probleem met een publicatie in een tijdschrift van de Nederlandse Triatlon Bond. Zij schakelde daarvoor een eigen advocaat in. DAS wenste de kosten daarvan niet te vergoeden omdat die advocaat geen procedure had gevoerd. In het bindende Kifid-advies besliste de commissie dat de consument recht heeft op vrije advocaatkeuze bij een conflict en dat DAS dit recht niet had mogen beperken tot de gevallen waarin een gerechtelijke procedure wordt gevoerd, gezien de duidelijke uitspraak van het Europees Hof. Met andere woorden: ook voor de buitengerechtelijke werkzaamheden moest DAS de kosten van de advocaat, tot het maximum genoemd in de polis van € 5.000,- betalen. Hoewel DAS hoger beroep heeft ingesteld lijkt deze uitspraak vast te staan.
Uitbreiding dekking rechtsbijstandverzekering bij vrije advocaatkeuze
Deze uitspraken van het Europese Hof en het Kifid vormen het (vooralsnog) laatste hoofdstuk in de strijd tussen consumenten en rechtsbijstandverzekeraars. Rechtsbijstandverzekeraars proberen de kosten van externe advocaten steeds meer te beperken, hoewel wettelijk is vastgelegd (artikel 4:67 Wet op het financieel toezicht) dat een rechtsbijstandverzekeraar in de verzekeringsovereenkomst uitdrukkelijk moet vastleggen dat de verzekerde een eigen advocaat mag kiezen “in het kader van rechtelijke of administratieve procedures en telkens wanneer er zich een belangenconflict voordoet.” In 2013 besliste het Europese Hof van Justitie al (DAS/Sneller) dat een verzekerde recht heeft om zijn eigen advocaat te kiezen, op kosten van een rechtsbijstandverzekeraar, als sprake is van een gerechtelijke procedure. En in 2016 (Massar/DAS) besliste het hof dat het recht op vrije advocaatkeuze (en de betaling van de kosten daarvan) ook geldt voor een administratieve procedure bij het UWV. Langzaamaan is de verplichting voor de rechtsbijstandverzekeraar om de kosten te betalen steeds verder uitgebreid. De verzekerde kan dus ook buiten een procedure de advocaat nemen van zijn eigen keuze!
Ook De Groen & Van Lint Advocaten werkt ten behoeve van verzekerden die zich hebben verzekerd van rechtsbijstand zowel bij DAS, Achmea als bij andere verzekeraars.