Het Pensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie keert pensioenen uit aan werknemers in die bedrijfstak. De premies worden betaald door de aangesloten werkgevers. Werkgevers zijn volgens het “Verplichtstellingsbesluit voor de Zoetwarenindustrie” verplicht aangesloten bij dit bedrijfstakpensioenfonds. Een bedrijf dat sinds 1995 pannenkoeken en poffertjes produceert heeft voor haar werknemers sinds 1 januari 2000 een pensioenregeling bij Aegon. Begin 2017 ontving dit bedrijf een brief van het Pensioenfonds Zoetwaren: het bedrijf valt onder de werkingssfeer van het verplichtstellingsbesluit. Het bedrijf maakt immers (pannen-)koeken. Er moet dus aan achterstallige premies € 8.548.450,92 worden betaald, namelijk de premies vanaf 30 maart 1995…
Werkingssfeer
Het bedrijf verweert zich: pannenkoeken en poffertjes zijn geen koek. Daarom valt het niet onder de werkingssfeer. De kantonrechter in Rotterdam geeft het bedrijf op 26 juli 2019 gelijk. Is een pannenkoek een koek in de zin van het verplichtstellingsbesluit? Vreemd genoeg bevat dit besluit geen omschrijving van koek (dat zal men nu wel gaan aanpassen…). De vraag is dan hoe het woord “koek” moet worden uitgelegd in het licht van het verplichtstellingsbesluit. Daarbij zijn de bewoordingen van het verplichtstellingsbesluit in beginsel van doorslaggevende betekenis (uitleg volgens de “CAO-norm”). De kantonrechter – en wie heeft geen goede herinneringen aan de stapel pannenkoeken die hij als kind kreeg voorgeschoteld – gaat los: er zijn essentiële verschillen tussen enerzijds pannenkoeken/poffertjes en anderzijds koek: de uiterlijke verschijningsvorm, de structuur en de smaak, de samenstelling, de bereidingswijze. Koeken koop je in een bakkerswinkel en pannenkoeken niet. Een koek is geen maaltijd maar een tussendoortje, koeken zijn hard en pannenkoeken zijn zacht, koeken worden in een oven gebakken, pannenkoeken in een pan of op een hete bakplaat. Het bedrijf haalt er zelfs een serieuze bakkerijwetenschapper bij, die bevestigt dat pannenkoeken niet zijn te beschouwen als een soort koek. Nu niet wordt voldaan aan de definitie dat het bedrijf “koek” produceert valt het niet onder de werkingssfeer van het verplichtstellingsbesluit. Pfhhh, dat scheelt dus ruim € 8 miljoen.
Uitleg bedrijfstakregelingen
Bedrijfstakpensioenfondsen zijn naarstig op zoek naar meer premiebetalers nu de pensioenen door de vergrijzing en de lage rente onder grote druk komen te staan. Meer en meer werkgevers krijgen te horen dat zij bij het ene of het andere bedrijfstakpensioenfonds horen en dus, vaak met terugwerkende kracht, pensioenpremie moeten betalen. Steeds is de vraag of het betreffende bedrijf onder de werkingssfeer valt. Het komt bij deze geschillen veelal aan op een uitleg van algemeen verbindend verklaarde CAO’s, waarin gedefinieerd is welke werkgevers van rechtswege bij die CAO zijn aangesloten. Vaak is het criterium of het aantal arbeidsuren of de loonsom van de bij de onder de definitie vallende werkzaamheden betrokken werknemers hoger dan 50% van het totale aantal arbeidsuren of de totale loonsom is. Maar wat telt allemaal mee en welke werknemers zijn bij de betreffende werkzaamheden betrokken? Moeten ook werkzaamheden die dienstbaar zijn aan de betreffende werkzaamheden worden meegeteld? Afhankelijk van de formulering in de werkingssfeerbepaling vaak niet, zoals de Hoge Raad op 21 december 2018 heeft bepaald in een geschil over de werkingssfeer van de bedrijfstakregeling Metaal en Techniek. Het blijft vaak een gepuzzel. De Groen & Van Lint Advocaten adviseert en procedeert geregeld en met succes in dit soort geschillen.