In de industriële bakkerij van Bakker Schat mag niet worden gerookt. Het rookverbod is opgenomen in het personeelshandboek en het huishoudelijk reglement en ook op de pictogrammen hier en daar is het rookverbod aangegeven. Uitsluitend in de hiervoor bestemde “rookruimte” mag, twee keer per dienst à 5 minuten, gerookt worden. Een bakker, al vanaf 1994 in dienst bij Bakker Schat, op zich een prima vakman, en liefhebber van sigaren, heeft moeite met het rookverbod. Na op roken betrapt te zijn krijgt de werknemer een officiële waarschuwing, ook voor zijn negatieve gedrag (“Ik ben er klaar mee”). Op 31 maart 2016 tekent de werknemer een document over het nieuwe rookbeleid voor gezien: echt niet meer dan twee keer per dienst 5 minuten roken, via de personeelsingang naar buiten en weer terug. En beslist geen peuken in en om het gebouw. Nadat de werknemer bij een productieprobleem buiten rustig een sigaartje was gaan roken, en zijn collega’s de rotzooi binnen opruimden, was de maat bijna vol: een allerlaatste waarschuwing. In de nacht van 5 op 6 december 2016 rookte de werknemer toch weer, nu in de “bollenkast”, waar het verse deeg een half uur moet rijzen. Eén van zijn collega’s zag dat en heeft dit gemeld. Hierop is de werknemer op staande voet ontslagen. De kantonrechter vond de overtreding van het rookverbod geen dringende reden voor ontslag op staande voet, maar het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 19 december 2017 wel: aan het roken in de bollenkast was een reeks van incidenten voorafgegaan en nu betrof het de spreekwoordelijke druppel… Dit mede omdat Bakker Schat door dit tekort aan hygiëne mogelijk een certificering zou kunnen verliezen en dan Aldi als grote klant zou kunnen kwijtraken. Een ervaren bakker behoort te weten dat roken in de bollenkast, vlak boven de verse bolletjes, uit den boze is. Kortom: na een 23-jarig dienstverband terecht op staande voet ontslagen, het ten onrechte uitgekeerde loon terugbetalen en geen transitievergoeding! Bovendien moet de werknemer ook de “gefixeerde schadevergoeding” ad € 4.646,- aan Bakker Schat voldoen.
Het betreft hier een ontslag op staande voet volgens het “de druppel die de emmer doet overlopen”-stramien. Eerder al werden arbeidsovereenkomsten ontbonden wegens overtreding van het rookverbod, zoals onder meer door het gerechtshof ‘s- Hertogenbosch op 28 juli 2016. Als dit maar voldoende duidelijk wordt gemaakt levert overtreding daarvan echt een reden voor ontslag op, zelfs voor ontslag op staande voet! Een rookverbod is een ordevoorschrift, en behoeft geen instemming van de werknemer (wel van de ondernemingsraad). Er blijven wel vragen over: kan een werkgever het roken tijdens werktijd volledig, dus zonder enige rookpauze toe te staan, verbieden? En kan het loon voor de tijd verdaan met rookpauzes worden ingehouden, dan wel moeten vakantiedagen worden ingeleverd? NB een rokende werknemer, die fulltime werkt en drie maal per dag 10 minuten rookpauze neemt, neemt per jaar in feite ongeveer 15 extra vakantiedagen op. Ik denk dat de werkgever die tijd mag terugnemen door minder loon te betalen, gezien artikel 7:627 BW: “geen werk, geen loon”. Kortom: het roken zal steeds verder kunnen worden beteugeld.